superheroes and superzeroes part one

Μόλις τέλειωσα το The Pro του Garth Ennis. Δεν μ αρέσουν τα κόμιξ με υπερήρωες. Ακόμα κι αυτά που ασκούν κριτική στο ηρωικό πρότυπο (Watchmen) ή αυτά που τους διακωμωδούν όπως το the pro δεν απολαμβάνω την ανάγνωση τους. Νοιώθω μάλλον ότι όλη αυτή η προβληματική μου είναι ξένη. Βέβαια τόσο καλή παρωδία υπερηρώων είχα να διαβάσω από το The Megalomaniacal Spider-Man του Peter Bagge.
Στο the pro μια πόρνη αποκτά υπερδυνάμεις και η λεγεώνα τον υπερηρώων προσπαθεί να την προσαρμόσει στα δικά της πρότυπα. Η σύγκρουση τους εκθέτει την υποκρισία των υπερηρώων και την αποκοπή τους από την πραγματικότητα, αλλά επίσης αναδεικνύει μέσω της πόρνης το ηρωικό στοιχείο που τελικά κρύβει ο καθένας. Το δεύτερο στοιχείο, που παρουσιάζεται με κάθε σοβαρότητα, δείχνει την πίστη στην ουμανιστική και διαφωτιστική παράδοση. Η πίστη του διαφωτισμού στην παιδεία είχε το θεμέλιο της στη πρόταση «ο καθένας είναι ικανός για τη γνώση»… ο καθένας είναι ικανός να συλλάβει τις ιδέες του λόγου… ΑΡΑ ο καθένας μπορεί να γίνει ήρωας. Αυτός ο προβληματικός συλλογισμός, μέρος της εκπαιδευτικής μας διαδικασίας πέρα από την αδυναμία του και την αθλιότητα των παραλλαγών του διασώζει τον πυρήνα μιας αυτοεπιβεβαιομένης προσδοκίας για την ουσία της ανθρώπινης φύσης που φαίνεται να έχει ακόμα λόγω ύπαρξης.
Ως προς τη κριτική των υπερηρώων, προϊόν μιας κατάρρευσης των υψηλών αισθημάτων που έγινε με καθυστέρηση στις Ηνωμένες Πολιτείες, δεν είναι νέα. Σ’ όλο τον υπόλοιπο κόσμο είναι γνωστό από αιώνες ότι ένα βήμα χωρίζει το υψηλό απ το γελοίο.

κρεμασμενοι απο τη θεωρία

Ρίξτε μια ματιά σ’ αυτή τη διπλωματική εργασία
http://users.ntua.gr/epidemic/sublime.pdf
δε μιλά για τα κομιξ αλλά βρίσκεται λίγο πριν από μια θεωρητική τους επανεκτίμηση. Θέτει τον κυρίαρχο για τα κομιξ ζήτημα της αναπαράστασης.

Στα κομιξ τίθεται αμοιβαία (και ριζικά) και για τον δημιουργό και για τον αναγνώστη το ερώτημα πως συλλαμβάνουμε την πραγματικότητα. Ο σκιτσογράφος κατασκευάζει ένα κόσμο με ελάχιστους περιορισμούς σε λευκό χαρτί, έναν κόσμο ριζικά υποκειμενικό, ριζικά φανταστικό αλλά –εστω και ελάχιστα- προσδιορισμένο και λεκτικά και μορφικά. Ετσι, το επικοινωνιακό αίτημα που αντιμετωπίζει η τέχνη των κομιξ αποτελεί ένα μείζον ζήτημα (ανθρωπολογικό, πολιτικό, κοινωνικό, φιλοσοφικό) (αυτό)κατανόησης και ερμηνείας υπερβατολογικών και διαλεκτικών δομών της σκέψης.

reading Spiegelman's Maus

Αγόρασα τη μετάφραση του Maus του Art Spiegelman που μόλις κυκλοφόρησε και έκατσα να το διαβάσω ακόμα μια φορά.
Κατά μία έννοια, ο Spiegelman, σ' αυτό το έργο δεν κάνει πρωτίστως τέχνη αλλά ιστορία. Θέλει να δείξει τον απάνθρωπο χαρακτήρα των στρατοπέδων συγκέντρωσης και του ναζισμού και ξέρει ότι για να το πετύχει δε χρειάζεται να ομορφύνει τα πράγματα, δε χρειάζεται να αποτυπώσει ρεαλιστικά την απίστευτη σκληρότητα, μπορεί να το κάνει ακόμα και μέσα από τα στερεότυπα στα οποία στηρίχθηκε.

Έτσι μας δείχνει έναν άντρα που αποτελεί το στερεότυπο του Εβραίου: έναν άθλιο τυπάκο μίζερο, εγωιστή, τσιγκούνη... έναν εβραίο όπως τον περιέγραφαν οι ναζί. Δεν διασώζει τους εβραίους ούτε με το σκίτσο του γιατί τους παριστάνει σαν άσκημα ποντίκια (ένας ανθρωπομορφισμός τύπου Disney που κανονικά μειώνει την ένταση της πραγματικότητας). Αλλά η ίδια η αφήγηση του Άουσβιτς είναι τόσο δυνατή που διασώζει την μαρτυρία της φρίκης ανεξάρτητα από την απέχθεια που μας προκαλούν οι παραμορφωμένοι μάρτυρες.

Συνήθως όταν η τέχνη ασχολείται με την ιστορία προσπαθεί να της επιβληθεί, να την αποτρέψει, αλλά αυτό το χαρακτηριστικό της τέχνης να κινητοποιεί τη δύναμη του στοχασμού πάνω στο γενικό και να το ανατρέπει αποκαλύπτοντας τον ιδιαίτερο χαρακτήρα των γεγονότων, αυτό δε το χρειάζεται ένα γεγονός τύπου Άουσβιτς. Το συναίσθημα του υψηλού δε χρειάζεται να παρασταθεί... γεννιέται και μέσα από έναν υπαινιγμό, από μια υποψία και στοιχειώνει ακόμα και σήμερα την ικανότητα μας να κάνουμε τέχνη.

http://www.youtube.com/watch?v=7xxFcMEf9aE

first note

Σ’ αυτό το Blog θα ανεβάζω τις σκέψεις που κάνω πάνω στα κόμιξ και ο λόγος είναι ότι δε μπορώ ακόμα να καταλάβω για ποιό λόγο έχω μετατρέψει την ανάγνωση των κόμιξ στη σημαντικότερη και ποιο εντατική μου απασχόληση. εδώ και χρόνια το κατηγορητήριο προς τα κόμιξ έχει καταρρεύσει, και είναι πια αναγνωρισμένα ως μια μορφή τέχνης αλλά και ως ένα σημαντικό κομμάτι της πολιτιστικής βιομηχανίας. Δε μ’ ενδιαφέρει τόσο η διαλεκτική της ανάδειξης τους σε τέχνη ή η εμπορευματική τους αλλοίωση όσο η σχέση τους με τη διαδικασία της αναπαράστασης και της αναγνώρισης… δηλαδή της σκέψης.